Το κείμενο αποτελεί πρωτοβουλία συντρόφων και συντροφισσών που έχουμε βρεθεί στο παρελθόν στη θεματική επιτροπή μεταναστευτικού στην ν.συριζα και κυρίως σε διάφορες πτυχές του αντιρατσιστικού κινήματος, με έμφαση σε αυτό την άμεση επαφή με το ίδιο το υποκείμενο του μετανάστη/της μετανάστριας και των προσφύγων. Σε αυτήν την κατεύθυνση επιθυμούμε να ανοίξει μια κουβέντα για να σκιαγραφήσουμε μια στρατηγική προσέγγιση για την παρέμβασή μας και ως εκ τούτου να συγκροτήσουμε έναν συλλογικό τόπο για την οργανικότερη εμπλοκή μας. Φανταζόμαστε προωθητική την συγκρότηση μιας θεματικής ομάδας μεταναστευτικού με αυτόνομη πολιτική λειτουργία που θα αξιώνει και θα εμπνέει να αποτελέσει έναν συλλογικό τόπο συνεύρεσης και ζύμωσης για το νεολαιίστικο υποκείμενο. Η από κοινού και απ τα κάτω δραστηριοποίηση της αριστερας, η άμεση εμπλοκή της με το αντιρατσιστικό κίνημα και τον δικαιωματικό αγώνα μπορούν να ανανεώσουν την ίδια και ενδεχομένως το ίδιο το κοινωνικό κίνημα.
Το διεθνές πολιτικό πλαίσιο γύρω απ το προσφυγικό/μεταναστευτικό
Με αφορμή τις τεράστιες μεταναστευτικές ροές, η “προσφυγική κρίση”, όπως θέλει να την ονομάζει ο αντίπαλος, φαίνεται να απασχολεί κατά κόρον τον κυρίαρχο λόγο. Πρόκειται για μια εξέλιξη που προέκυψε απ την ίδια την κίνηση των προσφύγων και των μεταναστριών/ών το προηγούμενο διάστημα ως σήμερα που μαχητικά διεκδίκησαν την ορατότητά τους και το δικαίωμά τους για ζωή. Εντός αυτής της διαδικασίας αναδείχθηκαν αντίρροπες τάσεις, από τη μία σε σχέση με το αποτύπωμα των αντιμεταναστευτικών και ρατσιστικών ευρωπαϊκών πολιτικών τόσο σε επίπεδο κρατών όσο και σε αυτό της υπερεθνικής δομής και από την άλλη σε σχέση με ένα πλατύ κίνημα αλληλεγγύης και στήριξης, κυρίως των προσφύγων, απ τις ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Η εμπόλεμη κατάσταση στη Συρία και οι συνεπακόλουθες πολεμικές επεμβάσεις των δυτικών δυνάμεων, με κυρίαρχες ευθύνες να βαραίνουν την ΕΕ και το ΝΑΤΟ που ευθυγραμμίζονται τόσο με τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις όσο και με την στήριξη αυταρχικών καθεστώτων στην Ανατολή, έχουν ως αποτέλεσμα τον ξεριζωμό εκατομμυρίων ανθρώπων και το ταξίδι τους σε μια σειρά χωρών με σκοπό την αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης. Αυτό που τελικά ονομάζουν οι κυρίαρχοι ως πρόβλημα είναι μια κατάσταση που ίδιοι δημιούργησαν και δε μπορούν να αντιμετωπίσουν χωρίς μια εκ νέου αυταρχική αναδίπλωση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό το πρόσχημα της τρομοϋστερίας, ειδικά μετά το χτύπημα στο Παρίσι, φαίνεται να θέτει πέρα και πάνω από όλα την ατομική ελευθερία και ασφάλεια των Ευρωπαίων πολιτών μιας και οι νεοεισαχθείσες μάζες προσφύγων αντιμετωπίζονται με τον πλέον εχθρικό τρόπο και η ίδια φαίνεται να οχυρώνεται στη βάση του δόγματος της ασφάλειας με την μορφή απροσπέλαστου και μη προσβάσιμου, προκειμένου να προστατευθεί από τον φαντασιακό εχθρό της. Αυτή η παγίωση της Ευρώπης φρούριο προς τα έξω και φυλακής προς τα μέσα, με την ενίσχυση μορφών διακυβέρνησης έκτακτης ανάγκης, στρέφεται συνολικά ενάντια στα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα και τις δημοκρατικές ελευθερίας, λειτουργώντας αποτρεπτικά για τους πρόσφυγες και τους/τις μετανάστες/τριες αλλά και διαμορφώνοντας ένα ασφυκτικό πλαίσιο στο εσωτερικό των κρατών για όλους και όλες μας. Συμπερασματολογικά, μέσα από αυτές τις διεργασίες ανατροφοδοτείται η ανάδυση της ακροδεξιάς και της νεοφασιστικής απειλής στην Ευρώπη και τις κοινωνίες παραμένει ένας υπαρκτός και ενεργός κίνδυνος.
Μεθοδολογικά εργαλεία για την πραγμάτωση αυτού του σκοπού αποτελούν η όξυνση των συνοριακών έλεγχων, η στρατιωτικοποίηση των συνόρων και η ύψωση φραχτών, η ανάδειξη και ισχυροποίηση του ευρωπαϊκού οργανισμού της frontex, η δημιουργία hot-spots ως κέντρα διαχωρισμού προσφύγων και μεταναστών/τριών υπό την λογική της επαναπροώθησης στις χώρες προσέλευσης. Συμπληρωματικά, η διάσταση της διαπραγμάτευσης μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας για την διαχείριση του προσφυγικού/μεταναστευτικού εκτιμούμε ότι θα ανοίξει μια σειρά πολιτικών ανταγωνισμών που εν τέλει θα στοχοποιούν την προσφυγική/μεταναστευτική ταυτότητα. Οι παραπάνω πολιτικές αφορούν άμεσα στην ελληνική πραγματικότητα, καθώς η Ελλάδα αποτελεί έναν κόμβο διέλευσης μεταναστών/τριών και προσφύγων, δεκάδες ναυάγια έλαβαν πρόσφατα χώρα στη θαλάσσια περιοχή της Ελλάδας και έπληξαν τις ροές που κατευθύνονταν στην κεντρική Ευρώπη. Ωστόσο, σε σχέση με την ελληνική κυβέρνηση παρότι δεν υιοθέτησε ακροδεξιά ρητορεία στον λόγο της, οι πρακτικές της εμμένουν στην τήρηση της κυρίαρχης ευρωπαϊκής πολιτικής, διατηρώντας τους φράχτες, αποδεχόμενη τόσο τις ευρωπαϊκές συνθήκες για το μεταναστευτικό (Δουβλίνο 1-2, Σέγκεν), όσο και την frontex ως μια δομή καταστολής που υπερβαίνει τις εθνικές πολιτικές, αρνούμενη εν τέλει να λάβει μέριμνα για πραγματική περίθαλψη και αντί αυτού επαναφέροντας τη λογική των στρατοπέδων συγκέντρωσης.
Για την έμπρακτη αλληλεγγύη
Θετικό ωστόσο κρίνεται το γεγονός ότι σε αυτή την συγκυρία αναπτύχθηκε ένα εξώστρεφο και αλληλέγγυο κίνημα το οποίο θεωρούμε ότι πρέπει να ενισχύσουμε, να εμπλουτίσουμε και να εμβαθύνουμε. Εμβληματική υπήρξε η από τα κάτω δραστηριοποίηση και η κοινωνική αυτοοργάνωση που αναπτύχθηκε ήδη από το καλοκαίρι στην Ελλάδα (Πεδίον του Άρεως, πλατεία Βικτώριας, αυτοοργανωμένη πρωτοβουλία αλληλεγγύης, δραστηριοποίηση σε Μυτιλήνη, Ειδομένη και αλλού, φοιτητικοί σύλλογοι κλπ) που κατάφεραν να απαντήσουν σε άμεσες και επιτακτικές ανάγκες προσφύγων και μεταναστών/τριών, να προτάξουν ένα διαφορετικό αξιακό πλαίσιο και μια διαφορετική κοινωνική οργάνωση. Ακόμα καταλήψεις στέγης που αναπτύχθηκαν το προηγούμενο διάστημα (με κεντρικό παράδειγμα την Νοταρά 26) κατάφεραν να εμπλέξουν ένα κοινωνικό δυναμικό που θέλησε να εκφράσει με όρους καθημερινότητας την αλληλεγγύη του απαντώντας σε ανάγκες, εμβαθύνοντας σε πολιτικά προτάγματα και αρθρώνοντας αντιστάσεις που ασκούν πολιτική πίεση. Παράλληλα κοινωνικοί χώροι με στίγμα στο προσφυγικό/μεταναστευτικό (πχ Στέκι Μεταναστών) κατάφεραν να δημιουργήσουν χώρους ζύμωσης των κοινωνικών κινημάτων, να συνθέσουν μια κοινή καθημερινότητα ντόπιων και μεταναστών, να ανανεώσουν εν τέλει σκέψεις και δράσεις. Εγχειρήματα όπως το Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών και Προσφύγων και αλληλέγγυες δομές αποτελούν χώρους που μας εμπλέκουν ουσιαστικά με το προσφυγικό/μεταναστευτικό υποκείμενο και αξιοποιούν δημιουργικά τις πολλαπλές μας δεξιότητες και δυνατότητες. Το επόμενο διάστημα επιδιώκουμε την οργανικότερη εμπλοκή μας σε τέτοια εγχειρήματα, να λάβουμε πρωτοβουλίες για νέες δομές και μέριμνα για τον καλύτερο συντονισμό και δικτύωση τους. Πρόκειται για εγχειρήματα που συνέχουν την διαφορετικότητα και μετασχηματίζουν τα υποκείμενα, την καθημερινότητα και τον κοινωνικό χώρο και φτιάχνουν παραστάσεις από ένα μέλλον, της ισότητας και της ελευθερίας.
Για ένα κίνημα πολιτικής διεκδίκησης
Στο κομμάτι της πολιτικής διεκδίκησης μπορούμε να απολογίσουμε θετικά την εμπλοκή μας στην οργάνωση και την συμμετοχή μας στην κινητοποίηση ενάντια στον φράχτη του Έβρου και στην ενωτική πρωτοβουλία για την πανελλαδική/πανευρωπαϊκή ημέρα αλληλεγγύης σε πρόσφυγες και μετανάστες/τριες στις 18 Δεκέμβρη. Με βασικό στόχο την δημιουργία ενός κοινωνικού μπλοκ που θα δραστηριοποιείται στη βάση της άμεσης συμμετοχής στην διαμόρφωση του πολιτικού πλαισίου, των αιχμών και της ίδιας της δράσης, με πλατιά κοινωνική απεύθυνση να ορθώσουμε αντιστάσεις που θα αξιώνουν νίκες και θα σχηματοποιούν ένα άλλο αξιακό πρότυπο και μια άλλη κοινωνία που θα συγκρούονται με την κυρίαρχη ιδεολογία και θα δημιουργούν μια αντιπαραθετική κοινωνική ισχύ. Είναι αναγκαία μια στρατηγική προσέγγιση για το αντιρατσιστικό κίνημα που θα αντιλαμβάνεται τις πολιτικές συγκρούσεις και τα διακυβεύματά της, θα συγκροτεί διεκδικήσεις και με πλειοψηφική απεύθυνση θα ψηλαφίζει μια πολιτική με θετικό πρόσημο.
Το επόμενο διάστημα καλούμαστε να ανοίξουμε με δυναμικό τρόπο το ζήτημα του φράχτη στον Έβρο και των ανοιχτών συνόρων, εναντιωνόμενοι-ες συνολικά με την στρατιωτικοποίηση των συνόρων και αντιπροτάσσοντας την ασφαλή και ελεύθερη μετακίνηση προσφύγων και μεταναστών-τριων στο ευρωπαϊκό έδαφος και τα επιμέρους κράτη. Εξαιρετικά σημαντικό είναι να συγκροτήσουμε αντιστάσεις στην λειτουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης και να διεκδικήσουμε καθολική μέριμνα, πρόσβαση σε δικαιώματα, την ανανέωση και επικαιροποίηση της πολιτικής ασύλου. Κρίσιμη θα είναι η δράση μας στο πεδίο της εναντίωσης στα hot-spots που λειτουργούν ως κέντρα για τον διαχωρισμό, την κράτηση και την επαναπροώθηση προσφύγων και μεταναστών/τριών. Ειδικά σε σχέση με την πολιτική πρακτική του διαχωρισμού δε θα επιτρέψουμε να αποκτήσει κοινωνική γείωση και νομιμοποίηση. Παράλληλα μια πολύμορφη πολιτική καμπάνια που θα ανοίγει το ζήτημα της αναγκαιότητας μιας νέας διαδικασίας νομιμοποίησης μεταναστών/τριών μπορεί να επιτελέσει μια επιθετική και τολμηρή κίνηση στο πεδίο της ιδεολογικής σύγκρουσης αλλά και της σκιαγράφησης ενός άλλου φαντασιακού.
Κλείνοντας, είναι βασικό το αντιρατσιστικό κίνημα να συναρθρώσει συνολικότερες πτυχές του κοινωνικού κινήματος που θα εναντιώνεται στο καθεστώς της εξαίρεσης και του κράτους έκτακτης ανάγκης και θα αντιπροτάξει την διεύρυνση των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και των δημοκρατικών ελευθεριών. Διαρκές επίδικο για την αριστερά και το κίνημα είναι αυτές οι διεργασίες να προκαλέσουν πλατιές κοινωνικές και πολιτικές ζυμώσεις που θα συμπυκνωθούν σε πολύμορφες και μαζικές πολιτικές πρακτικές που θα συγκρούονται με το υπάρχον και θα διεκδικούν την οικοδόμηση ενός άλλου μέλλοντος περισσότερης ισότητας και ελευθερίας.
